مواد مغذی موردنیاز در بارداری

دوران بارداری یکی از دوران های مهم زندگی بوده و سلامت مادر و نوزاد از اهمیت خاصی برخوردار است. چنانچه در ادامه مطلب به آن اشاره خواهد شد کمبود مواد مغذی می تواند اثرا جبران ناپذیری بر مادر و فرزند بگذارد. بنابراین پایش های منظم تغذیه ای طبق پروتکل های معتبر و تحت نظر پزشک و متخصص تغذیه بسیار ضروری است.

میزان نیاز به انرژی در دوران بارداری:

انرژی مورد نیاز برای زنان با وزن نرمال به آرامی در سه ماهه اول افزایش می یابد.

در سه ماهه دوم میزان افزایش نیاز به انرژی حدود 350 کیلو کالری در روز و در سه ماهه سوم 500 کیلو کالری در روز می باشد. افزودن انرژی کمتر و یا بیشتر به میزان فعالیت بدنی بستگی دارد.

میزان نیاز به پروتئین:

نیاز به پروتئین در دوران بارداری برای حمایت از سنتز بافت های جنینی و مادر افزایش می یابد.

رژیم غذایی مادر باردار باید شامل 1 گرم پروتئین به ازای وزن بدن در روز یا 10-15 گرم بیشتر از میزان نیاز توصیه برحسب سن باشد.

11-14 سال : 1.7 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن

15-18 سال: 1.5 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن

بالای 19 سال: 1.7 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن

ا افراد در معرض خطر بیشتر: 2 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن

بیشترین نیاز به پروتئین در سه ماه آخر بارداری می باشد.

الگوی غذایی مطلوب باید شامل مواد غذایی زیر برای تأمین درشت مغذی ها و ریز مغذی ها باشد:

• 2-3  واحد از گروه شیر، ماست و پنیر (برای کلسیم و پروتئین)
• 6 انس گوشت و یا جانشین های پروتئین (پروتئین، آهن، روی)
• 3 واحد میوه و 4 واحد سبزیجات شامل مرکبات ( ویتامین C) و منابع غنی از ویتامین A و فولاسین
• 6 واحد غلات و نان که 3 واحد آن غلات کامل یا نان های غنی شده باشد.
• 3 واحد چربی

از حبوبات، مغزها، لوبیا سیاه، سبزیجات برگ سبز و غذاهای دریایی برای دریافت منیزیم استفاده کنید. منیزیم نقش مهمی را در پیشگیری و کنترل فشارخون بالا دارد.

از روغن هایی که حاوی اسید های چرب ضروری هستند، مانند روغن آفتابگردان و گردو استفاه کنید. آراشیدونیک اسید و دکوزا هگزانوئیک اسید DHA برای رشد مغز و بهره ی هوشی ضروری هستند. ماهی و غذاهای دریایی به دلیل داشتن امگا 3 بهتر است 2 بار در هفته استفاده شوند (در صورت وجود حساسیت غذایی و یا آن که ماهی حاوی مقدار زیادی جیوه باشد، نباید مصرف گردد).

ریز مغذی های مهم در بارداری و عوارض کمبود آن:

فولات 9B:

میزان نیاز به فولات در دوران بارداری به 600 میکروگرم افزایش می یابد اما این میزان در کسانی که بیش از یک جنین دارند و در کسانی که سابقه ی تولد فرزند با نقص در لوله ی عصبی NTDدارند، افزایش می یابد.

دلایل افزایش نیاز به اسید فولیک در بارداری:

• خونسازی
• رشد جنین و جفت
• سنتز DNA مادر
• شکل گیری لوله ی عصبی در جنین
• واکنش های متیلاسیون

از طرفی کمبود فولات موجب کاهش سنتز DNA، افزایش ناهنجاری های مادرزادی، بیماری های ساختاری قلب، آنسفالی، شکاف کام ولب، نقص در لوله ی عصبی و سقط جنین می شود.

• متیل فولات فرم طبیعی و فعال فولات است که برای ساخت DNA و تنظیم سطح هموسیستئین استفاده می شود
• اگر سطح هموسیستئین افزایش یافته باشد ، علاوه بر فولات ، B6 و B12 نیاز است.

ویتامین B6:

 

معمولا کمبود این ویتامین در بارداری شایع نیست. از وظایف این ویتامین می توان به واکنش دکربوکسیلاسیون و ترانس آمیناسیون و همچنین تولید انتقال دهنده های عصبی اشاره کرد. این ویتامین می تواند در دوز معین برای بهبود تهوع و استفراغ بارداری استفاده شود

ویتامین B12:

کمبود ویتامین B12 در مادر با افزایش ریسک مشکلات و اختلالات دوران بارداری  شامل وزن کم تولد، محدودیت رشد داخل رحمی و نقص لوله عصبی ارتباط دارد.

نوزادانی که از مادران دچار کمبود ویتامین B12 به دنیا می آیند در معرض ریسک مشکلات سلامتی از جمله کم خونی و ایجاد ناهنجاری هستند.

در مطالعه ی کارآزمایی بالینی که اخیرا در هند انجام شده است، دریافتند که مکمل یاری ویتامین B12 به میزان 50 میکروگرم در روز و به مدت 6 هفته، به طور قابل توجهی پس از زایمان، وضعیت ویتامین B12 مادر بهبود یافته و در شیر مادر و غلظت پلاسمایی ویتامین B12 نوزاد نیز افزایش یافته است.

ویتامین A:

کمبود ویتامین A ارتباط زیادی با سرکوب و کاهش سیستم ایمنی و افزایش مرگ و میر ناشی از عفونت ها مانند سرخک، اسهال و عفونت های تنفسی دارد.

دوز 10000-30000IU ویتامین A ممکن است منجر به نقص جنین شود.

دریافت مقادیر زیاد جگر و غذاهای تهیه شده از آن در سه ماهه اول بارداری توصیه نمی شود.

غلظت در خون بند ناف در ارتباط است با:

• وزن هنگام تولد
• دورسر
• قد
• طول مدت بارداری

مکمل های مخصوص دوران بارداری حاوی پیش ساز های ویتامینA می باشند.

ویتامین D :

برای مادران بارداری که کمبود ویتامین D آنها اثبات شده است، بایستی مکمل یاری با ویتامین D صورت گیرد. مکمل یاری با ویتامین D در طول بارداری موجب بهبود وضعیت ویتامین D مادر، کاهش ریسک خطر پره آکلامپسی و وزن کم تولد می گردد. با این حال شواهد علمی موجود برای ارزیابی مستقیم فواید و مضرات استفاده از مکمل ویتامین D به تنهایی در بارداری برای بهبود پیامدهای بهداشتی مادر و نوزاد محدود است.

منابع:

1. https://bmjopen.bmj.com/content/7/8/e016434
2. https://www.who.int/elena/titles/guidance_summaries/vitamind_supp_pregnancy/en/

 

مطالب مرتبط

برچسب ها
تغذیه بارداری تغذیه بارداری رژیم بارداری رژیم غذایی برنامه غذایی

نام کاربری :