رژیم غذایی فاقد گلوتن

گلوتن جزو خانواده پروتئین هایی معروف به پرولامین (گلوتنین و گلیادین)، است که پروتئین ذخیره ای در آندوسپرم نشاسته ای بسیاری از غلات مانند گندم، جو و چاودار را تشکیل می دهند. هر نوع دانه غلات حاوی مقادیر مختلف گلوتن و سایر پروتئین ها می باشد. پرولامین های مختلف (به عنوان مثال، گلوتنین، گلیادین) باید بعد از مصرف در روده کوچک هضم شوند. با این حال، آنها مولکول های طولانی پپتید سرشار از پرولین و گلوتامین هستند که هضم آن برای انسان دشوار است.

بیماری های مرتبط با گلوتن مانند بیماری سلیاک و آتاکسی گلوتن شرایط نادری هستند که کمتر از 1 درصد از جمعیت در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهند. با وجود نادر بودن این بیماری ها، در 3 دهه گذشته در مورد اتخاذ شیوه زندگی بدون گلوتن و مصرف غذاهای فاقد گلوتن در ایالات متحده، افزایش قابل توجهی مشاهده شده است.

افراد ممکن است به دلایل مختلفی از جمله بهبود علائم گوارشی و غیر گوارشی و یا  تصور اینکه گلوتن به طور بالقوه مضر است، گلوتن را از رژیم غذایی خود حذف کنند. مطالعات نشان می دهند که اجتناب از گلوتن ممکن است برای برخی از بیماران با علائم گوارشی، مانند افرادی که دچار سندرم روده تحریک پذیر هستند، مفید باشد. با این حال، شواهد دقیقی که از اجتناب گلوتن برای علائم جسمی یا بیماریهایی غیر از مواردی که  در اثر پاسخهای ایمنی به گلوتن ایجاد می شود دفاع کند، وجود ندارد. در حقیقت، اجتناب از گلوتن ممکن است با عوارض جانبی در بیماران فاقد بیماریهای مرتبط با گلوتن همراه باشد.

برای دنبال کردن یک رژیم غذایی فاقد گلوتن، باید از گندم و برخی دیگر از غلات خودداری کنید. رژیم بدون گلوتن یک رژیم غذایی است که پروتئین گلوتن در آن حذف شده است. گلوتن در دانه هایی مانند گندم، جو، چاودار و مشتقات این غلات از جمله مالت و مخمر آبجو یافت می شود.

رژیم بدون گلوتن برای مدیریت علائم و نشانه های بیماری سلیاک و سایر شرایط پزشکی مرتبط با گلوتن ضروری است. رژیم غذایی بدون گلوتن در بین افرادی که فاقد شرایط پزشکی مرتبط با گلوتن هستند بسیار محبوب است. از مزایای این رژیم، بهبود سلامتی، کاهش وزن و افزایش انرژی است. اما بیشتر مطالعات کلینیکی در مورد رژیم های عاری از گلوتن در افرادی که بیماری سلیاک دارند انجام شده است. بنابراین، شواهد بالینی کمی در مورد فواید سلامتی رژیم بدون گلوتن در جامعه عمومی وجود دارد.

حذف گلوتن از رژیم غذایی احتمالاً دریافت  فیبر، ویتامین ها و سایر مواد مغذی شما را تغییر می دهد. بنابراین، صرف نظر از دلایل شما برای پیروی از یک رژیم غذایی بدون گلوتن، مهم است بدانید چگونه این رژیم می تواند نیازهای غذایی شما را تحت تأثیر قرار دهد. پزشک یا متخصص تغذیه شما می تواند به شما در انتخاب رژیم غذایی مناسب کمک کند.

رژیم بدون گلوتن برای مدیریت علائم و نشانه های برخی شرایط پزشکی ضروری است:

• بیماری سلیاک: شرایطی است که گلوتن باعث تحریک فعالیت سیستم ایمنی بدن می شود و باعث آسیب به روده کوچک می شود. با گذشت زمان این آسیب مانع از جذب مواد مغذی مواد غذایی می شود. بیماری سلیاک نوعی اختلال خود ایمنی است.

• حساسیت به گلوتن غیر سلیاک: باعث برخی علائم  از جمله درد شکم، نفخ، اسهال، یبوست، بثورات و سردرد  می شود، حتی اگر هیچ آسیبی به بافت های روده کوچک وارد نشود. مطالعات نشان می دهد که سیستم ایمنی نقشی ایفا می کند، اما روند آن به خوبی درک نشده است.

• آتاکسی گلوتن: یک اختلال خود ایمنی، بر روی برخی بافت های عصبی تأثیر می گذارد و باعث ایجاد مشکل در کنترل عضلات و حرکت داوطلبانه ماهیچه ها می شود.

• آلرژی به گندم: مانند سایر آلرژی های غذایی، نتیجه اشتباه سیستم ایمنی بدن است که گلوتن یا برخی پروتئین های دیگر موجود در گندم را به عنوان یک عامل ایجاد کننده بیماری مانند ویروس یا باکتری فرض می کند و یک پادتن علیه پروتئین ایجاد می کند و باعث پاسخ سیستم ایمنی بدن می شود که ممکن است منجر به احتقان، مشکلات تنفسی و علائم دیگر شود.

جزئیات رژیم:

پیروی از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن نیاز به توجه دقیق به مواد تشکیل دهنده مواد غذایی و محتوای غذایی آنها دارد. غذاهای مجاز، بسیاری از غذاهای فاقد گلوتن می توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشند، مانند:

میوه ها و سبزیجات، لوبیا، دانه و آجیل به شکلهای طبیعی و غیر فرآوری شده آنها، تخم مرغ، گوشت، گوشت های فرایند نشده، ماهی و ماکیان، بیشتر لبنیات کم چرب.

غلات، نشاسته یا آرد که می توانید در رژیم بدون گلوتن قرار دهید عبارتند از:

•         Amaranth

•         Arrowroot

•         Buckwheat

• ذرت خوشه ای و دانه ای

• کتان

• آرد بدون گلوتن (برنج، سویا، ذرت، سیب زمینی، لوبیا)

•کینوا

•برنج

• سویا

• تاپیوکا (ریشه کاساوا)

غلات غیر مجاز:

از تمام غذاها و نوشیدنی های حاوی موارد زیر خودداری کنید:

سبوس گندم، آرد گندم، اسپلت (گندم آلمانی)، دوروم (گندم الجزایری)، کاموت (گندم خراسان) و سمولینا، جو، چاودار، چاودم (Triticale تریتیکاله)؛ مالت؛ مخمر آب‌جو، جو دو سر(در برخی بیماران)

در حالی که جو دوسر به طور طبیعی فاقد گلوتن است، ممکن است در فرایند تولید با گندم، جو یا چاودار آلوده شوند. جو و فرآورده های جو دوسر دارای برچسب فاقد گلوتن آلوده نشده اند. با این حال، برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک نمی توانند جو دوسر بدون گلوتن را نیز تحمل کنند.

هنگام خرید مواد غذایی فرآوری شده، باید برچسب ها را بخوانید تا مشخص شود که آیا آنها حاوی گلوتن هستند یا خیر. غذاهایی که برچسب بدون گلوتن دارند، طبق قوانین سازمان غذا و دارو، باید کمتر از 20 ppm گلوتن داشته باشند.

به طور کلی، از غذاهای زیر پرهیز کنید ( مگر اینکه در برچسب آنها بدون گلوتن ذکر شده باشد یا با ذرت، برنج، سویا یا سایر غلات بدون گلوتن تهیه شده باشد):

نان، پاستا، بلغور، کیک، کوکی، مافین، پیتزا، شیرینی، آب نبات، ویفرها، کراکرها، چیپس سیب زمینی و تورتیلا، آجیل بوداده، پاپ‌کورن و چوب‌شور، سس‌ها، سس سویا، سس تری‌یاکی، سس هویسین، تَرچاشنی (مارینید) و چاشنی سالاد، نوشیدنی‌های الکلی، کوسکوس (بلغور عربی) و گوشتابه (سوپ آبکی)، محصولات مالت (جو)، هات داغ

داروها و مکمل ها: داروهای بدون نسخه ممکن است از گلوتن گندم بعنوان ماده اتصال دهنده استفاده کنند. در مورد داروهای مصرف شده با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید. مکمل های غذایی حاوی گلوتن گندم باید دارای برچسب wheat  باشد.

بنابراین، پیروی از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن، احتمالاً میزان جذب مواد مغذی شما را تغییر خواهد داد. برخی از نان و غلات فاقد گلوتن نسبت به محصولاتی که جایگزین می شوند دارای میزان قابل توجهی مواد مغذی هستند. برخی نیز نسبت به غذای حاوی گلوتن حاوی چربی و قند بالاتری هستند. خواندن برچسب ها نه تنها برای محتوای گلوتن، بلکه برای کل مواد مغذی، نمک، کالری موجود در چربی ها و کالری موجود در قندها حائز اهمیت است. می توانید در مورد غذاهایی که گزینه های سالم و غنی از مواد مغذی را ارائه می دهند، با پزشک یا متخصص تغذیه خود صحبت کنید.

 

منابع:

1. Benjamin Niland and Brooks D. Cash, Health Benefits and Adverse Effects of a Gluten-Free Diet in Non–Celiac Disease Patients, Gastroenterol Hepatol (N Y). 2018 Feb; 14(2): 82–91.
2. uyff RL. Cope with food allergies and other food sensitivies. In: Academy of Nutrition and Dietetics Complete Food & Nutrition Guide. 5th ed. New York, N.Y.: Houghton Mifflin Harcourt; 2017.
3. Newberry C, et al. Going gluten free: The history and nutritional implications of today's most popular diet. Current Gastroenterology Reports. 2017;19:54.
4. Freeman AM, et al. Trending cardiovascular nutrition controversies. Journal of the Americal College of Cardiology. 2017;69:1172.
5. Fry L, et al. An investigation into the nutritional composition and cost of gluten-free versus regular food products in the UK. Journal of Human Nutrition and Dietetics. In press. Accessed Oct. 18, 2017.
6. Leonard MM, et al. Celiac disease and nonceliac gluten sensitivity: A review. JAMA. 2017;318:647.
7. Mitoma H, et al. Immune-mediated cerebellar ataxias: From bench to bedside. Cerebellum & Ataxias. 2017;4:16.
8. Lis DM, et al. Commercial hype versus reality: Our current scientific understanding of gluten and athletic performance. Current Sports Medicine Reports. 2016;15:262.
9. Celiac disease nutrition therapy. Nutrition Care Manual. Academy of Nutrition and Dietetics. https://www.nutritioncaremanual.org. Accessed Oct. 18, 2017.
10. Questions and answers: Gluten-free food labeling final rule. U.S. Food and Drug Administration. https://www.fda.gov/Food/GuidanceRegulation/GuidanceDocumentsRegulatoryInformation/Allergens/ucm362880.htm. Accessed Oct. 19, 2017.
11. Use of "gluten-free" on TTB-regulated alcohol beverages. Alcohol and Tobacco Tax and Trade Bureau. https://www.ttb.gov/announcements/gluten-announcement.pdf. Accessed Oct. 19, 2017.
12. Celiac disease healthy eating tips. Nutrition Care Manual. Academy of Nutrition and Dietetics. https://www.nutritioncaremanual.org. Accessed Oct. 18, 2017.

 

مطالب مرتبط

برچسب ها
تغذیه رژیم غذایی برنامه غذایی رژیم درمانی گلوتن رژیم فاقد گلوتن حساسیت سلیاک

نام کاربری :