تمرینات ورزشی برای بهبود دیسک کمر

خرابی (دژنرسانس) دیسک بین ‎مهره ای که به آرتروز ستون فقرات (اسپوندیلوز) نیز معروف است، یکی از عوارض بالا رفتن سن است. دژنرسانس زمانی اتفاق می ‎افتد که یک یا چند دیسک بین ‎مهره ‎ای ستون فقرات آسیب دیده و یا شکسته ‎شوند، که این حالت همراه با درد است.

ممکن است همه افراد دردهای تضعیف کننده ناشی از دژنرسانس ستون فقرات را تجربه نکنند، اما این روند تا حدی روی هر فرد تأثیر می‎ گذارد

تمرینات ورزشی برای بهبود دیسک کمر

خرابی دیسک بین ‎مهره ‎ای

خرابی (دژنرسانس) دیسک بین ‎مهره ای که به آرتروز ستون فقرات (اسپوندیلوز) نیز معروف است، یکی از عوارض بالا رفتن سن است. دژنرسانس زمانی اتفاق می ‎افتد که یک یا چند دیسک بین ‎مهره ‎ای ستون فقرات آسیب دیده و یا شکسته ‎شوند، که این حالت همراه با درد است.

ممکن است همه افراد دردهای تضعیف کننده ناشی از دژنرسانس ستون فقرات را تجربه نکنند، اما این روند تا حدی روی هر فرد تأثیر می‎ گذارد. هر حرکتی که ما انجام می‎ دهیم به نوعی روی ستون فقرات تأثیرگذار است. تمرین باعث معکوس شدن روند آسیب در ستون فقرات شما نمی ‎شود، اما می ‎تواند باعث تسکین برخی از علائم دردناک ناشی از دژنرسانس دیسک بین ‎مهره ‎ای شود و روند دژنرسانس را نیز کندتر کند.

علت‎های خرابی دیسک بین مهره ای

دیسک بین مهره ‎ای، که فیبروکارتیلاژ (غضروف لیفتی) بین مهره‎ ای و دیسک ستون فقراتی نام دارد، همانند بالشتکی بین مهره‎ های ستون فقرات قرار دارد. آنها ساختار الاستیک (انعطاف پذیر) دارند که از بافت غضروفی ساخته شده است. قسمت خارجی دیسک به فیبروکارتیلاژ (حلقه فیبری غضروفی) معروف است. این قسمت سخت  و شامل چند لایه روی هم است.

هسته داخلی دیسک نوکلئوس پالپوزوس نام دارد. این قسمت نرم و ژلاتینی است. زمانی که ستون فقرات حرکت می‎ کند و یا متحمل وزن می‎ شود، دیسک بین‎مهره ‎ای همانند یک ضربه‎ گیر عمل کرده و این فشار را جذب می ‎کند.

به تدریج که سن افراد بالا می ‎رود، فشارهای مکرر روزانه روی ستون فقرات و صدمات گاه و بیگاه، حتی آنهایی که بسیار جزئی بوده و یا متوجه آنها نشده‎ ایم، می ‎تواند به دیسک‎ های پشت آسیب وارد کنند.

تغییرات عبارتند از:

  • کاهش آب موجود در هسته دیسک: دیسک‎ های بین مهره‎ ای یک فرد جوان سالم حاوی بیش از 90 درصد آب است. با افزایش سن، محتوای آب آن کاسته شده و دیسک نازکتر می ‎شود. فاصله بین مهره‎ ها کمتر شده و خاصیت آن به عنوان یک ضربه گیر یا جذب ‎کننده فشار کمتر می‎ شود.
  • ساختار دیسک: شکاف یا ترک کوچکی در قسمت خارجی دیسک ایجاد می‎ شود. ممکن است موارد نرم و ژلاتینی قسمت داخلی از میان این شکاف یا ترک به بیرون نفوذ پیدا کنند که منجر به بیرون ‎زدگی یا فتق دیسک می‎ شود. ممکن است دیسک شکسته شده و به چند قسمت تبدیل شود. زمانی که خاصیت ارتجاعی و ضربه‎ گیری بین مهره‎ ها کمتر می‎ شود، ستون فقرات هم ثبات و هم تعادل کمتری دارد.

مشکلات دیگر عبارتند از:

  • شکستگی غضروف، بافتی که از مفاصل محافظت می‎کند.
  • بیرون‎زدگی دیسک، که به فتق دیسک معروف است.
  • تنگی کانال یا مجرای نخاعی.

این تغییرات می ‎توانند روی عصب‎ ها تأثیر بگذارند و منجر به احساس درد، ضعف و کرختی شوند.

عوامل خطر

بالا رفتن سن مهم ‎ترین عامل بروز خطر است، اما عوامل دیگری هم می ‎توانند روند دژنرسانس را تسریع کنند.

این عوامل عبارتند از:

  • چاقی
  • کار جسمانی سنگین
  • استعمال دخانیات
  • یک آسیب ناگهانی و شدید، مانند سقوط از ارتفاع

درد دژنراتیو دیسک زمانی می ‎تواند شروع شود که یک آسیب جزئی یا جدی منجر به یک کمردرد ناگهانی و غیرمنتظره ‎شود یا به شکل یک کمردرد خفیف که به تدریج بد و بدتر می ‎شود، بروز پیدا کند.

علائم خرابی دیسک بین مهره ای

 ممکن است دژنراتیو دیسک با هیچ علائمی همراه نباشد و یا آنقدر دردناک باشد که شما را از انجام فعالیت ‎های روزانه بازدارد.

شرایط با آسیب ستون فقرات شروع می‎ شود، اما ممکن است علائم به تدریج روی قسمت‎های دیگر بدن تأثیر بگذارند. علائم معمولا با بالا رفتن سن تشدید می ‎شوند.

احساس ناراحتی  ممکن است شامل  دردهای خفیف تا دردهای شدید و تضعیف کننده شوند. این وضعیت ممکن است منجر به ورم مفاصل و استخوان ‎ها (آرتروز) همراه با گرفتگی و خشکی کمر شود.

رایج ‎ترین علائم اولیه معمولا شامل درد و ضعف در کمر است که به قسمت های دیگر بدن هم انتشار پیدا می ‎کند.

اگر آسیب در قسمت پایینی پشت ( مهره‎ های کمری) باشد، ممکن است احساس درد و ناراحتی به  قسمت بالای ران‎ ها انتشار پیدا‎ ‎کند. ممکن است در پاهای خود احساس گزگز، کرختی و یا هردو را داشته باشید.

اگر آسیب مربوط به قسمت‎های بالایی یا مهره ‎های گردنی باشد، ممکن است درد در شانه‎، بازو یا دست انتشار پیدا کند. هم چنین ستون فقرات می تواند دچار عدم تعادل شود و بدن حین تلاش برای ایجاد تعادل در مهره‎ ها  باعث بروز اسپاسم در عضلات قسمت پایین پشت یا گردن شود. ممکن است درد در زمان نشستن، خم شدن، بلند شدن، چرخیدن، راه رفتن و دراز کشیدن روی زمین افزایش یابد و تغییر پوزیشن می تواند به تسکین درد کمک کند.

تشخیص خرابی دیسک بین مهره ای

پزشک در مورد علائم سؤال خواهد کرد، چه وقت و در کدام قسمت درد را احساس کردید، آیا احساس کرختی و گزگز دارید، و چه پوزیشن ‎ها و حالاتی باعث ایجاد بیشترین درد می‎ شوند. دانستن سوابقی مانند تصادف، جراحت و یا سقوط نیز در تشخیص اهمیت دارد.

معاینه جسمی برای ارزیابی موارد زیر انجام می ‎شود:

قدرت عضلانی: پزشک ممکن است کوچک شدن، تحلیل رفتن و یا اختلالات حرکتی را بررسی کند.

احساس درد در زمان حرکت یا در پاسخ به سفتی و خشکی: از بیمار درخواست می‎ شود تا به روش‎ های خاصی حرکت کند. اگر فشار وارده شده به قست پایین پشت باعث بروز درد شود، احتمال دژنراسیون دیسک وجود دارد.

عملکرد عصب: پزشک با یک چکش انعطاف ‎پذیر روی قسمت‎های مختلف ضربه می ‎زند. عدم پاسخ و یا پاسخ ضعیف می ‎تواند حاکی از ریشه عصب تحت فشار باشد. استفاده از محرک ‎های سرد و گرم می ‎تواند راهکار مناسبی برای نشان دادن چگونگی واکنش عصب‎ها به تغییرات دمایی باشد.

پزشک ممکن است روشهای تشخیصی زیر را تجویز کند:

  • اسکن‎های تصویری، مانند سی‎تی‎اسکن و ام آرآی، برای جمع‎آوری اطلاعات در مورد شرایط عصب ‎های نخاعی، دیسک ‎ها و طرز قرار گرفتن آنها.
  • دیسکوگرم که شامل تزریق رنگ به درون هسته نرم دیسک یا چند دیسک می ‎شود. هدف از این کار اینست که متوجه شویم آیا دیسک دردناک است یا خیر. رنگ روی سی‎تی‎اسکن و اشعه ایکس نمایش داده می‎ شود.

پزشک ممکن است شرایط دیگر، مانند وجود تومور و یا صدمات دیگر، را نیز برای اطمینان از تشخیص درست مورد بررسی قرار دهد.

درمان خرابی دیسک بین مهره ای

ممکن است گاهی دیسک بین مهره‎ ها دچار برآمدگی شود که به فتق دیسک معروف است.

روند معالجه ممکن است شامل کار درمانی، تن درمانی (فیزیکال تراپی) و یا هر دوی آنها، تمرینات ویژه، تجویز دارو، کاهش وزن و یا جراحی شود.

موارد دارویی شامل تزریق در مهره‎ های کنار دیسک آسیب ‎دیده با استروئید و یا یک داروی بی حسی موضعی می ‎شود. این نوع تزریق ‎ها می ‎توانند در تسکین درد مؤثر باشند.

ریزوتومی سطحی نوعی جریان رادیو فرکانس است که با  بی حس کردن عصب های اطراف سطح مفصل، از ارسال پیام درد به مغز جلوگیری می ‎کند. ممکن است استفاده از این روش برای افرادی که بدن آنها به تزریقات سطح مفصل پاسخ می ‎دهد، مؤثر باشد. تسکین درد حاصل از این روش ممکن است بیش از یک سال ادامه داشته باشد.

آنولوپلاسی الکتروترمالدرون دیسک (IDET) روشی است که در آن با قرار دادن یک حلقه مسی در دیسک دردناک آن را گرم می ‎کنند. به نظر می ‎رسد که این روش احتمالا با انقباض کلاژن در جهت ترمیم آسیب موجود در دیسک، درد را کاهش می ‎دهد اما مکانیزم دقیق آن نامشخص است.

تجویز دارو شامل داروی تسکین درد، مانند تیلنول، و داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی مانند ایبوپروفن می‎ شود. ممکن است استروئیدها و شل کننده های عضلانی نیز تجویز شوند.

ممکن است برخی حالات و پوزیشن‎ها نیز باعث کاهش علائم شوند. برای مثال ممکن است در هنگام زانوزدن و یا به پشت خم شدن درد کمتری نسبت به زمان نشستن حس کنید.

تمرینات برای خرابی دیسک بین مهره ای

زندگی توأم با عوارض ناشی از دژنرسانس دیسک بین‎ مهره ‎ای همیشه راحت نیست. وجود درد و ناراحتی ممکن است باعث بروز مسائل حرکتی و کاهش کیفیت زندگی شما شود. خبر خوب؟ تمریناتی که در ادامه معرفی شده اند می ‎توانند به بهبود انعطاف‎ پذیری و افزایش قدرت عضلانی  بدن شما برای محافظت بهتر از ستون ‎فقرات کمک کنند.

تن درمانی و انجام تمرینات ورزشی مانند یوگا و پیلاتز که نخاع را تقویت می ‎کنند به کنترل دژنرسانس دیسک بین ‎مهره ‎ای کمک می‎ کنند.

تمرینات می ‎توانند به استحکام و ثبات نواحی اطراف دیسک آسیب دیده کمک کنند و قدرت تحرک ‎پذیری و جنبش را افزایش دهند.

تمریناتی که عضلات پشت و شکمی را می‎سازند شامل پیاده ‎روی‎، دوچرخه‎ سواری، شنا و برنامه‎ های تقویت کننده نخاع مانند یوگا و پیلاتز هستند.

مرکز ملی سلامت انگلستان برخی حرکات ساده را برای انجام در منزل توصیه می‏ کند:

  1. روی زمین یا تخت، به پشت دراز بکشید و پاهای خود را روی سطح زمین دراز کنید.
  2. قسمت پایین کمر خود را روی زمین فشار دهید. این حالت را پنج ثانیه حفظ کنید.  این حرکت را 10 بار انجام دهید.
  3. در همین حالت، هر دو لگن خود را به هم فشرده و به آرامی آنها را بلند کنید تا یک پل کوچک ایجاد کنید. اگر انجام این کار برای شما سخت است، تنها فشردن هردو لگن هم مؤثر است. این حرکت را 10 بار انجام دهید.
  4. زانوهای خود را به آرامی به هردو طرف حرکت دهید.

برداشتن وزنه هم مؤثر است، اما باید این کار را تحت نظارت و بدون خم کردن بدن انجام دهید.

یوگا

بارها شنیده‎ اید که یوگا به عنوان تمرین درمانی شگفت‎ انگیز، همراه با ادعاهای اغراق‎ آمیز در مورد تأثیرات آن، به بیماران توصیه می ‎شود. درست است که یوگا کمر جدیدی برای شما نمی ‎سازد، اما می‎تواند با افزایش انعطاف پذیری و بهبود قدرت درونی برای محافظت بهتر از ستون فقرات و کاهش فشار ناشی از کارهای روزمره، تا حد قابل ‎توجهی علائم بیماری را در بدن شما بهبود بخشد. عضلات پشت ران خود را با حرکات یوگا مانند خم شدن به جلو نشسته، خم شدن به جلو ایستاده و حرکت جنگجو 3 مورد هدف قرار دهید. کاهش کشیدگی عضلات پشت ران به بهبود فشار وارده بر قسمت پایین پشت کمک می ‎کند. حرکت پل باعث افزایش انعطاف‎ پذیری و قدرت مفاصل ران‎های شما شده که خود نیز به محافظت از قسمت پایینی پشت کمک می‎ کند. حرکت پل همچنین می‎ تواند به تقویت عضلات کمر در قسمت پایینی پشت کمک کند.

کشش عضلات کمر

مورد هدف قرار دادن عضلات کمر می ‎تواند به تسکین برخی از علائم کمردرد ناشی از دژنرسانس دیسک بین‎ مهره ‎ای کمک کند. وجود عضلات ضعیف در قسمت پایین کمر باعث ایجاد فشار بر روی ستون فقرات می ‎شوند که می‎ تواند منجر به بروز درد و خستگی شود. برخی از حرکات یوگا، مانند حرکت پل، در هدف قرار دادن عضلات کمر موفق عمل می ‎کنند. برای انجام حرکت کششی بعدی نیاز به کمربند و یا بند یوگا دارید. یک راه ساده برای تأثیر روی این عضلات به پشت دراز کشیدن روی زمین و بالا بردن پاها به طور همزمان است. کمربند را دور کف پای خود قرار دهید و به آرامی بکشید تا در عضلات پشت ران و قسمت پایین کمر خود احساس کشیدگی کنید. تا جایی که امکان دارد این کشش را ادامه دهید و بعد روی طرف دیگر بدن خود انجام دهید. شما می ‎توانید عضلات کمر را نیز با حرکات لانژ مانند حرکت جنگجو 1 در یوگا مورد هدف قرار دهید. حرکات لانژ همچنین باعث کشش عضلات پشت ران و کاهش فشار وارده بر قسمت پایین پشت می‎ شوند.

ایروبیک آبی

چنانچه با دردی نه چندان شدید دست و پنجه نرم می ‎کنید و تا حدودی دچار کاهش انعطاف‎پذیری در بدن خود شده ‎اید، ایروبیک آبی می ‎تواند بهترین نقطه برای شروع باشد. زمانی که در آب قرار دارید، فشاری روی مفاصل شما واقع نمی ‎شود. راه رفتن در آب و انجام تمرینات ایروبیک دیگر به شما کمک می ‎کنند تا در حالی که از ایجاد فشار ناشی از تمرینات سنتی شدیدتر جلوگیری می‎ کنید، تنها فشار کافی را برای انجام یک تمرین آرام ایجاد کنید.

استفاده از دوچرخه ثابت

استفاده از دوچرخه ثابت، همراه با استراحت های لازم برای کمر، برای افراد مبتلا به کمردرد، تمرینی بسیار مناسب در پایین تنه است. شما می ‎توانید بدون افزایش فشار روی ستون فقرات، قدرت پاهای خود را افزایش داده و استقامت بدن خود را  بالا ببرید.

پیاده‎ روی

یکی از بدترین عوامل برای کمردرد بی تحرکی است. پیاده‎ روی روشی بسیار راحت برای حفظ سلامت قلب و در عین حال تسکینی برای کمر درد است. اگر شما در راه رافتن تعادل ندارید، می ‎توانید از یک عصا یا چوب دستی استفاده کنید.

ممکن است دژنرسانس دیسک بین ‎مهره‎ای در مراحل پیشرفته، به دلیل فرسایش شدید مهره‎ ها، باعث بروز درد مزمن شود. اگر تمرینات و معالجات روی درد شما تأثیری ندارند، باید با یک متخصص ارتوپد مشورت کنید.

ممکن است احساس ضعف، کرختی و یا دردی کنید که روی پاها تأثیر می‎ گذارد.

جراحی

در صورتی که بدن بیمار ظرف 3 ماه به روشهای درمانی کنسرواتیو جواب مثبت ندهد، ممکن است به عمل جراحی نیاز پیدا کند.

در صورت بروز شرایط زیر می ‎توان از جراحی استفاده کرد:

  • درد کمر یا پا که بیمار را از انجام فعالیت‎ های روزانه  باز ‎می ‎دارد.
  • احساس درد و بی‎ حسی در پاها
  • به سختی ایستادن یا راه‎ رفتن

گزینه ‎های زیر برای جراحی امکان‎ پذیر هستند:

اگر روشهای کنسرواتیو تأثیر مورد نظر را ایجاد نکند، ممکن است برای اصلاح دژنراتیو دیسک نیاز به عمل جراحی باشد.

جراحی برای ثبات مهره‎ ها و یا جوش دادن دو مهره ستون فقرات: جوش دادن دو مهره بهم باعث ایجاد تعادل در ستون فقرات می ‎شود. این جراحی ممکن است در هرنقطه ‎ای از ستون فقرات انجام شود، اما بیشتر در قسمت پایینی پشت و نواحی گردنی رایج است. این بخش ‎ها بیشترین حرکات را نسبت به قسمت ‎های دیگر ستون فقرات دارند.

این جراحی می‎ تواند درد شدید را در بیمارانی که ستون فقرات آنها بیش از این حتی قادر به تحمل وزن خودشان نیست تسکین بخشد، اما از طرفی هم می‎تواند روند دژنرسانس دیسک‎های اطراف مهره جوش خورده را تسریع کند.

ممکن است بیماری که مبتلا به آرتروز، فتق دیسک یا تنگی مجرای نخاع است به شیوه ‎های درمانی دیگری نیاز پیدا کند.

درمان با سلول بنیادی

محققین دانشگاه کوئینزلند استرالیا، موفقیت ‎هایی را در زمینه یک روش بافتی مهندسی که درآن از سلول ‎های بنیادی استفاده می ‎شود، کسب کرده‎ اند.

هدف تحریک عملکرد کارتیلاژی برای تولید خود است، که در آن از سیستم هیدروژل قابل تزریق استفاده می ‎شود. محققین به این نتیجه رسیدند که ممکن است درمان با سلول ‎های بنیادی در بهبود دژنرسانس دیسک بین‎ مهره ‎ای مؤثر باشد.

هنوز هم بحث در این زمینه ادامه دارد و تحقیقات بیشتری برای اثبات امنیت و تأثیر این درمان نیاز است.

 

مطالب مرتبط
تنظیمات
این پرونده را به اشتراک بگذارید :
Facebook Twitter Google LinkedIn

یادداشت کاربران
درج یک یادداشت :
نام کاربری :
پست الکترونیکی :
وب :
یادداشت :
کد امنیتی :
7 + 6 = ?