تاثیرات هورمون رشد بر بدن

بدن انسان ساختار بسیار پیچیده و منحصر به فردی دارد. برای پیشبرد عملکرد های بدن، هورمون ها جزء ضروری محسوب می شوند.

یکی از فرآیند های مهم بدن، رشد و تکامل است که در هر سن و شرایطی ویژگی های خاص خود را دارد. هورمون های بسیاری در فرآیند رشد انسان دخیل هستند. باید به این نکته توجه داشت که هورمون رشد نه تنها باعث رشد قدی و وزنی می شود، بلکه باعث تکثیر و تمایز سلولی در تمام سنین می شود و تنها مقدار آن در دورانهای مختلف، متفاوت است. ترشح هورمون رشد همزمان با افزایش سن، به آهستگی کاهش می یابد و سرانجام در سنین بسیار بالا به حدود 25 درصد سطح آن در دوران بلوغ می رسد. ترشح هورمون رشد الگویی ضربانی دارد (یعنی کم و زیاد شونده است).

این هورمون در سلول های سوماتوتروپ که زیر دسته ای از سلول های اسیدوفیل هیپوفیز هستند، ساخته می شود. سوماتوتروپ ها فراوان ترین سلول های این غده می باشند. این هورمون سوماتوتروپین نیز نامیده می شود.

توالی هورمون رشد در میان پستانداران مختلف بسیار شبیه هم می باشد ولی فقط هورمون رشد پریمات های عالی و انسان، در انسان اثر می کند. امروزه این هورمون با تکنیک های DNA نوترکیب قابل تولید می باشد.

هورمون رشد بر خلاف سایر هورمون ها، از طریق غده هدف عمل نمی کند، بلکه اثرات خود را مستقیما بر روی تمام یا اغلب بافت های بدن اعمال می کند.

هورمون رشد انسانی به حفظ، ساخت و ترمیم بافت سالم در مغز و سایر ارگانها کمک می کند. این هورمون می تواند به ترمیم زخم پس از جراحت و ترمیم بافت عضلانی پس از تمرینات ورزشی کمک کند. همچنین بر ساخت توده عضلانی، تقویت متابولیسم و چربی سوزی نیز تأثیر دارد.

گفته می شود که هورمون رشد برای کیفیت و ظاهر پوست سودمند است، فرآیند پیری را کند می کند و در درمان بیماری های ناشی از سن استفاده می شود. با این حال مطالعاتی که از این ادعاها حمایت کنند، محدود است.

هورمون رشد انسانی با تحریک فرآیند متابولیک در سلول ها کار می کند. این هورمون، کبد را برای ساخت پروتئین شبه انسولینی (فاکتور رشد شبه انسولینی) که سلول های غضروفی را می سازند، تحریک می کند. به فاکتور های رشد شبه انسولینی، سوماتومدین نیز گفته می شود.

اغلب اثرات هورمون رشد به واسطه سوماتومدین ها انجام می شود.

فاکتور رشد شبه انسولینی نقش مهمی را در استخوان و رشد ارگانها و همچنین سنتز پروتئین عضلانی ایفا می کند.

اگرچه هورمون رشد به طور طبیعی در بدن ساخته می شود، اما به صورت سنتتیک به دو فرم دارو و مکمل در دسترس است. اما خطرات مصرف آن چیست؟

موارد استفاده و فواید:

هورمون رشد سنتتیک برای درمان رشد ضعیف در کودکان و بزرگسالان استفاده می شود. همچنین می تواند برای درمان بزرگسالان مبتلا به سندرم روده کوتاه یا بیمارانی که عضلات خود را در اثر ایدز از دست داده اند، استفاده شود.

کمبود رشد ممکن است به دلیل برخی شرایط پزشکی باشد. مانند:

• بیماری مزمن کلیوی
• کم وزنی هنگام تولد 
• سندرم پرادر ویلی
• کمبود هورمون رشد
• سندرم ترنر
• کمبود ثانویه هورمون رشد (مانند تومور هیپوفیزی)
• بیماری های تحلیل عضلانی

تزریق هورمون رشد انسانی به افرادی که کمبود هورمون رشد دارند، در موارد زیر کمک می کند:

• افزایش ظرفیت تمرینی (ورزشی)
• بهبود چگالی استخوان
• ساخت توده عضلانی
• کاهش چربی بدن

به دلیل فواید ذکر شده، بسیاری از افراد از هورمون رشد برای ارتقای توانایی ورزشی خود استفاده می کنند. بعضی اوقات این هورمون همراه استروئیدهای آنابولیک استفاده می شود تا توده عضلانی را افزایش و عملکرد ورزشی را بهبود دهد.

از آنجایی که هورمون رشد با افزایش سن کاهش می یابد، بسیاری از مردم بر این باورند هورمون رشد اثر ضد پیری دارد.

اشکال مورد استفاده هورمون رشد

در صورت تجویز هورمون رشد، به دو صورت داخل عضلانی (IM) وزیرجلدی تزریق می‌شود. گاهی نیز، تولید کنندگان غیرقانونی هورمون رشد را به فرم تزریقی پیشنهاد می‌دهند.

هورمون رشد و پیش سازهای آن که تولید هورمون رشد را افزایش می‌دهند، توسط کمپانی ها به شکل مکمل به فروش می‌رسد که ادعا می‌کنند فوایدی مشابه با فرم تزریق دارند.

این مکمل‌ها گاهی به عنوان آزاد کننده هورمون رشد انسانی نیز شناخته می‌شوند. برخی از آنها ادعا می کنند که سطح هورمون رشد را در بدن به دلیل محتویاتشان مانند آمینواسیدها، افزایش می دهند. با این حال هیچ مدرکی مبنی بر اینکه، این مکمل ها اثر مشابه تجویز هورمون رشد انسانی دارند، وجود ندارد.

عوارض جانبی استفاده از گلوتامین چیست؟

مصرف هورمون رشد می تواند با عوارض جانبی همراه باشد. این عوارض جانبی با نسخه تجویز شده و همچنین شکل غیرقانونی هورمون رشد امکان پذیر است زیرا محتوای کاملاً شناخته و تنظیم شده، نیست. اثرات طولانی مدت استفاده از هورمون رشد انسانی مشخص نیست.

عوارض جانبی احتمالی تزریق بیش از حد هورمون رشد شامل موارد زیر است:

• سندرم کارپال تانل
• درد عصب، ماهیچه یا مفاصل
• تورم بازوها و پاها از احتباس مایعات (ادم)
• سطح کلسترول بالا
• بی حسی و سوزن سوزن شدن پوست
• افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت
• رشد تومورهای سرطانی
• رشد استخوان های صورت (استخوان های غشایی از جمله جمجمه، بینی، تیغه های بالای چشم، فک تحتانی)، دست و پا (آکرومگالی) در آکرومگالی اندازه اندام ها مثل کبد، کلیه و... افزایش می یابد.
• تغییرات خلقی
• بزرگ شدن قلب
• آسیب کبدی
• هایپرگلایسمی
• خستگی
• بزرگ شدن سینه در مردان (ژنیکوماستی)

منبع:

https://www.healthline.com/health/hgh-side-effects