اهمیت تغذیه در دوران بلوغ

دوران بلوغ یکی از پرچالش ترین دورانها ی زندگی انسان است.در این دوران که بین مرحله ی کودکی و بزرگسالی است فرد دچار تغییرات فیزیولوژیک و روانی بسیاری می شود. تغییرات در عملکرد عاطفی و شناختی موجب می شود نوجوان مستقل تر شود. در این دوران فرد تحت تأثیر همسالان و دوستان خود است، بنابراین دوستان علاوه بر والدین می توانند در سبک زندگی آینده ی فرد تأثیر گذار باشند.

اهمیت تغذیه در دوران بلوغ

دوران بلوغ یکی از پرچالش ترین دورانها ی زندگی انسان است.در این دوران که بین مرحله ی کودکی و بزرگسالی است فرد دچار تغییرات فیزیولوژیک و روانی بسیاری می شود. تغییرات در عملکرد عاطفی و شناختی موجب می شود نوجوان مستقل تر شود. در این دوران فرد تحت تأثیر همسالان و دوستان خود است، بنابراین دوستان علاوه بر والدین می توانند در سبک زندگی آینده ی فرد تأثیر گذار باشند.

بر عکس دوران کودکی رشد در دوران بلوغ بسیار سریع تر است. این دوره با افزایش تولید هورمون های جنسی مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون شروع شده و توسط پیدایش صفات جنسی ثانویه مثلا رشد پستان در زنان و پیدایش موی صورت در مردان مشخص می شود. تغییرات هورمونی مهم دیگری نیز همراه با بلوغ رخ می دهد. در اوایل بلوغ سطح هورمون رشد افزایش می یابد که تا اندازه ای توسط افزایش ترشح استروژن در دوران بلوغ تحریک می گردد. جهش رشدی عموما در دختران نسبت به پسران کمتر بارز است و حداکثر سرعت رشدی دختران، تقریبا 7 سانتی متر در سال است. در دختران نهایتا بر اثر تماس طولانی مدت با استروژن، اپی فیز استخوان های دراز بسته شده و رشد طولی را محدود می سازد. هم چنین فرآیند بلوغ با مقاومت خفیف به انسولین همراه است.

در دختران توده بدون چربی تا 15 سالگی و در پسران تا 18 سالگی افزایش می یابد و بیشترین سرعت آن در سنین 12 تا15 سالگی است. به طور کلی زنان زودتر از مردان وارد دوران بلوغ  می شوند.

اولین دوره ی قاعدگی در دختران را منارک می گویند. طی قرن گذشته کاهش تدریجی در سن منارک وجود داشته است که این امر در عده ی زیادی از دختران به بهبود وضعیت تغذیه ای نسبت داده می شود. همچنین بین چاقی و زودتر به بلوغ رسیدن در دختران، ارتباطی وجود دارد. ارتباط بین چاقی و بلوغ از طریق هورمون لپتین است. لپتین برای عملکرد هورمون آزاد کننده گنادوتروپین ضروری است.

اختلالات بلوغ

تشخیص افتراقی بلوغ زودرس و دیررس در دختران و پسران مشابه است. با این وجود، تفاوت هایی از نظر زمان آغاز بلوغ طبیعی و شیوع نسبی اختلالات خاص، در میان دختران و پسران وجود دارد. آغاز و سرعت بلوغ در میان جمعیت عمومی به میزان زیادی متغیر است و توسط عوامل ژنتیکی، تغذیه ای و محیطی تحت تأثیر قرار می گیرد. اگرچه برخی از تغییرات زمان بلوغ با عوامل ارثی توجیه شده اند، ژن های دخیل در این امر شناخته نشده است. از عوامل تغذیه ای که باعث بلوغ دیررس در پسران می شود می توان به سوءتغذیه و بی اشتهایی عصبی اشاره کرد. بلوغ، زمانی در پسران به تأخیر افتاده است که تا 14 سالگی، سنی که 2 تا 5/2 انحراف معیار بیشتر از متوسط کودکان سالم است، حاصل نشده باشد. بلوغ دیررس در پسران شایع تر از دختران است. در بلوغ دیررس هرگونه بیماری سیستمیک، اختلالات غذا خوردن، ورزش و فعالیت بدنی سنگین، مشکلات اجتماعی و روانی و الگوی غیر طبیعی رشد در دوران خردسالی باید بررسی شوند. ممکن است پسرهایی که بلوغ دیررس دارند، در مقایسه با همسالانشان دچار عدم بلوغ فیزیکی و احساسی باشند که این مسئله می تواند منبعی برای اضطراب باشد. همچنین بلوغ در پسران کوچکتر از 9 سال، زودرس تلقی می شود. به طور معمول بلوغ زودرس دختران به صورت بروز صفات جنسی ثانویه در دختران کوچکتر از 8 سال تعریف شده است. و بلوغ دیررس در دختران عبات است از فقدان صفات جنسی ثانویه تا سن 13 سالگی. تعدادی از مطالعات ارتباط رژیم غذایی ناسالم با بلوغ زودرس هم در پسران و هم در دختران را نشان داده اند.

بلوغ زودرس به عنوان یک عامل خطر برای ایجاد مقاومت به انسولین و ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سایر بیماری های مزمن می باشد.

 از جمله عواملی که باعث بلوغ دیررس در دختران می شود می توان به بیماری های سیستمیک نظیر بیماری سلیاک، بیماری مزمن کلیوی، و اندوکرینوپاتی هایی نظیر دیابت و هیپوتیروئیدی(کم کاری تیروئید) اشاره کرد.

بلوغ اسکلتی و رشد سوماتیک

صفحه ی رشد به طیفی از تحرکات هورمونی، از قبیل هورمون رشد، فاکتور رشد شبه انسولینی 1، استروئیدهای جنسی، هورمون های تیروئیدی، فاکتورهای رشد پاراکرین و سیتوکین ها وابسته می باشند. فرآیند پیش رونده ی رشد همچنین به انرژی کالریک، آمینواسیدها، و فلزات اصلی نیاز دارد و حدود 10 درصد از تولید انرژی طبیعی را مصرف می کنند. بیشترین میزان رشد، در اواسط بلوغ زمانی که سن استخوانی 12 سال(در دختران) یا 13 سال (در پسران ) می باشد اتفاق می افتد.

راهکارهایی برای افزایش هورمون رشد

1)کاهش چربی بدن: تحقیقات نشان داده اند که کاهش توده ی چربی در هر دو جنس می تواند بر هورمون رشد تأثیر بگذارد و آن را افزایش دهد. چربی شکمی یکی از خطرناک ترین انواع چربی های ذخیره در بدن است که با بیماری های مختلف در ارتباط است. کاهش چربی های شکمی(از دست دادن چربی های شکمی) به شما در افزایش سطح هورمون رشد کمک می کند.

2)کاهش مصرف شکر: افزایش هورمون انسولین می تواند باعث کاهش تولید هورمون رشد شود.کربوهیدرات های تصفیه شده و شکر باعث افزایش انسولین می شوند، بنابراین کاهش مصرف این مواد غذایی می تواند به بهینه کردن سطح هورمون رشد کمک کند. علاوه بر این دریافت شکر زیاد باعث افزایش وزن و چاقی می شود که می تواند از این طریق سطح هورمون رشد را تحت تأثیر قرار دهد.

3) قبل از خواب مواد غذایی مصرف نکنید(بهتر است 2 تا3 ساعت قبل از خواب مواد غذایی مصرف نشود).

4)در ساعت مناسب بخوابید.

5)فعالیت بدنی و ورزش را فراموش نکنید.

منابع:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5822782

https://www.healthline.com/nutrition/11-ways-to-increase-hgh

principal of internal medicine Harrison’s 2018.

 

مطالب مرتبط
تنظیمات
این پرونده را به اشتراک بگذارید :
Facebook Twitter Google LinkedIn

یادداشت کاربران
درج یک یادداشت :
نام کاربری :
پست الکترونیکی :
وب :
یادداشت :
کد امنیتی :
2 + 3 = ?