تغذیه در دوران سالمندی

با پیشرفت های علم پزشکی میزان امید به زندگی در قرن اخیر افزایش یافته است. طب سالمندی به بیماری های مزمنی که به میزان زیادی با این دوره از زندگی همراه است، می پردازد و دربرگیرنده ی تشخیص و مراقبت در این بیماریها است.

مراقبت تغذیه ای در سالمندان تنها رژیم درمانی پزشکی را شامل نمی شود بلکه با ارتقاء سبک زندگی سعی در پیشگیری و گسترش بیماری ها دارد. سالمندان نیاز به یادگیری خود مراقبتی دارند و باید آموزش های مناسب تغذیه ای و بهداشتی را دریافت کنند.

در این راستا، تغذیه 3 نوع خدمات پیشگیرانه انجام می دهد:

• در پیشگیری اولیه هدف، ارتقاء سلامت و پیشگیری از بیماری ها است. بنابراین غذاهای مناسب و فعالیت بدنی اهمیت دارد.
• پیشگیری ثانویه شامل کاهش ریسکابتلا به بیماریها و کند کردن روند پیشرفت بیماری های مزمن مرتبط با تغذیه (مانند دیابت، بیماری های قلبی عروقی و... ) است که باعث حفظ کیفیت زندگی فرد می شود.
• در پیشگیری سطح سوم به کاهش عوارض ناشی از بیماری هایی مانند اختلال در جویدن و مشکلات اشتهایی پرداخته می شود.

تغییرات فیزیولوژیک در دوران سالمندی

ترکیب بدن: ترکیب بدن با افزاش سن تغییر می کند. در این دوران توده ی چربی افزایش و میزان توده ی عضلانی کاهش می یابد. به تحلیل توده ی عضلانی و قدرت و عملکرد عضلات که مرتبط با سن است، سارکوپنی گفته می شود. روند سارکوپنی با کاهش فعالیت بدنی تسریع می شود. گرچه نمی توان از این فرایند در سالمندی جلوگیری کرد، اما می توان با فعالیت و ورزش مناسب آن را به درجات کمتر کاهش داد.

شنوایی و بینایی: یکی از مشکلات شایع سالمندی پیر گوشی است. کمبود برخی از ویتامین ها باعث کاهش شنوایی می شود. مانند کمبود ویتامین B12  که کمبود آن باعث کاهش پاسخ ساقه ی مغز می شود. ویتامینD نیز به دلیل نقشی که در متابولیسم کلسیم، مایعات و انتقاات عصبی دارد بر شنوایی تاثیر دارد.

چشایی و بویایی: افزایش سن می تواند باعث تغیرات در حواس چشایی، بویایی و لامسه شود که منجر به بی اشتهایی،  انتخاب نادرست مواد غذایی و دریافت کمتر مواد مغذی مورد نیاز فرد می شود. برخی از تغییرات حس چشایی و بویایی با دارویی که فرد مصرف می کند، ارتباط دارد. از دلایل دیگر تغییرات در حواس می توان به بیماری های عصبی مانند آلزایمر، کمبود ویتامین B3 و روی اشاره کرد. به دلیل کاهش حس چشایی و بویایی، سالمندان به استفاده از غذا های پر ادویه و به خصوص پرنمک تمایل پیدا می کنند که برای سالمندان مضر است.